Loritto o ô Papagallo de Moneghe
de Nicolla Baçigalô


[p. 232 modifica]
PARTE QUINTA


1
L[']é ben conosce pe l'intelligensa
Do racconto che o deve seguitâ,
Che, nè o Paddre o l'aveiva conoscenza,
Nè a Maddre Sûperiôa a l'ëa informâ
Da scoverta do Loro, nè che lê,
O regnava da cappo in Monestê.

2
L'ëa do bello che a Maddre a stava ascosa
In ta cella, ûn pö in letto, ûn pö levâ
Pe causa d'ûnn-a venn-a varicosa
Che a se gh'ëa ciû do solito infiammâ,
E essendo zà da lê agra e splenetica,
A-a rendeiva ancon ciû raoza e bisbetica.

3
O Paddre invece pe schivâ repicco,
Comme emmo visto precedentemente,
O lasciava a cappella in man do Micco[1],
Vegnindo ciû che o poeiva raramente,
Pe dî messa o dirizzighe a cosciensa,
Quando o no poeiva proprio fâne sensa.

[p. 233 modifica]


4
Naturalmente, questo rescoson
O non ëa troppo lindo ed illibato,
E o saveivan lô ascì, ma l'intenzion
A l'ëa forse scûsabile, da-o lato
Che avendola piggiâ pe ûnn-a demôa
No voeivan dâ fastidï a-a Sûperiôa.

5
Aôa poi che o Loritto o l'ëa tornôu,
E che no poeivan ciû tegnîlo ascoso
Ghe rincrescreiva de n'avei parlôu
E d'avei fæto e cöse d'arrescoso,
Perchè aôa intanto, bezêugnava mette
I conti in lûxe e tiase sciû e fädette.

6
Nisciûnn-a, pai de no, manco pe rïe,
Voeiva ëse quella che a rompisse o giasso,
E in te questi contrasti e queste puïe,
No saveivan sciortî da l'imbarasso,
Quando a Maddre ch'a l'ëa in convalescensa,
A s'é torna ammaotîa con ciû violensa.

7
Poei figûave se questa circostansa,
A n'ëa ûn bello pretesto, ûnn'ocaxion,
Pe scûsâ sto silenzio, e a rilûttansa
De dovei mette a mëzo o rescoson,
«Póvea Maddre, a l[']é tanto asperonsïa!...
»L[']é mëgio dighe-o quand'a sä guarïa».

[p. 234 modifica]


8
E contente de questo ritrovato
Che o ghe dava do sevo in sciâ conscensa,
Per a puïa che o Loritto o fesse sciäto,
E che a Maddre a scrovisse a so presensa,
Te l'han misso distante a fâ caladda
Appeizo a ûn lûxernâ che o dava in stradda.

9
Mi non ho l'intenzion de fâ o pedante,
Nè di trattati de filosofia,
Schivo, se posso, de vegnî seccante,
Conto comme me detta a fantaxia,
Ma gh[']é di fæti che no basta dîli,
Ghe vêu ascì a so raxon pe poei capîli.

10
Qualunque osservatô sûperficiale
O l'aviâ sensa dubbio rimarcôu,
Comme l'ommo, in to stato natûrale,
O l[']é fæto pe-o vizio e pe-o peccôu,
E se o l'ûsa da libera voentæ,
O no fa che pe propria utilitæ.

11
E de fæti, piggiæ ûn figgiêu piccin,
Dîghe o nomme d'ûn santo, o ûn sacranon,
E seggæ çerti che da lì a ûn pittin,
O ve ripete sensa exitazion,
A giastemma ch'ei dïto, e o se ghe pösa
Comme se o fesse quarche bella cösa.

[p. 235 modifica]


12
Coscì e moneghe ch'ëan sensa esperiensa
Di costûmmi e do fâ da societæ,
Consûmando o ciû bon da so existensa
Fra e quattro mûagie da Comunitæ,
Ëan, pei moddi de dî de çerte genti,
Comme tanti figgiêu di ciû innocenti.

13
E trovandose in questa condizion
Proprio comme in to stato de natûa,
Se pe apprende a memoia ûn'orazion
Gh'ëa toccôu mette o cerebro â tortûa,
Sensa sforso e in to moddo ciû corretto,
Ripeteivan i sgrêuxi do Loretto.

14
Questo chì ch'oltre a-o solito frasäio,
Da l'esilio o l'aveiva riportôu,
Comm'eì visto, ûn completo dizionäio
D'ûn linguaggio o ciû libero e sboccôu,
O l'andava sbraggiando a tûtta gôa
E a-e Sorelle a ghe paiva ûnn-a demôa.

15
Che a poco a poco, e insensibilmente
Paivan tante pellon-e de Portoia
Che dixessan coscì natûralmente
E giastemme che aveivan a memoia,
C'ûn çerto gûsto, e con scciûppâ da-o rïe,
Quando e-e dîvan ciû belle e ciû granïe.

[p. 236 modifica]


16
E l'ëa zà capitôu ciû d'ûnn-a votta,
Che trovandose a caxo ûnn-a de lô
Pe ûn servixo in ta cella da marotta,
O dovendo passâ pe-o corridô,
De lasciâse scappâ quarche demôa
Che a l'ëa stæta sentïa dâ Superiôa.

17
Lê che o mondo a l'aveiva in esperiensa,
Pe ëse stæta zà Sêu de Caritæ,
E passôu bell'e ben da so existensa
A curâ di marotti in te di ûspiæ,
A n'aveiva mestê de dizionäio
Pe savei cöse o l'ëa questo frasäio.

18
In scï primmi sguaroin che a l'ha sentïo
Poei pensâ che resäto a l'ha piggiôu,
Ma dubitando de n'avei capïo,
O dormindo [d]'aveiselo assûnnôu,
A gh'ha dæ[to] passata, in sce l'idëa
Che camalli e strassoin, lì no ghe n'ëa.

19
Ma sentindo ripetise via via
Sto fenomeno senza spiegazion,
Balle scignori! se gh'è misso puïa
Che questa a fosse ûn'allûcinazion
Provocâ da-a malizia do demonio
Pe tormentâla comme S. Antonio.

[p. 237 modifica]


20
E in sce questo sospètto, a l'ha vosciûo
Ciammâ sûbito o Paddre Spiritûale
Pe poeighe fâ conosce pe menûo
Sto fenomeno soprannatûrale.
Domandâ di conseggi â so esperiensa
Pe mettise in tegnûa de rescistensa.

21
A st'appello ûrgentiscimo e fêua d'ôa
(Ghe mancava ûn pessetto a mattutin)
O s'é dïto: sta povëa Sûperiôa
A vêu fâ i conti pe poei tiâ o gambin
E pe-a puïa de fâ tardi, o te ghe diva
Zà o dimittis ciannin mentre o corriva.

22
No vedendo però ninte de sciäto,
E sorelle tranquille, e tûtto a posto,
Quando sciûsciando o l[']é arrivôu de dato.
O l'ë[a] za inverso e poco ben disposto
Pe ëse stæto ciammôu coscì de sprescia
A sentî comme a-o solito, ûnn-a vescia.

23
«Cöse gh[']é? cöse a l[']é, questa sciortïa,
Bozzo bozzo o domanda a-a Sûperiôa,
»Creddeivo de trovâla in angonia,
»E veddo invece che a l[']é ûnn-a demôa!»
- «Ah sciä dixe demôa?... ma questa votta
»Non ho [o] corpo, ma l'anima marotta».

[p. 238 modifica]


24
- «Comme l'anima? ma se no m'inganno
»L'é pochi giorni che l'ho confessâ».
- «Ma l'é chi appunto dove sta o malanno,
»Perchè d'allôa n'ho ciû posciûo quetâ»;
- «Ma se l'ho dïto che sciä l[']é sempre a stessa!
»Cöse gh'ælo?» -«Mi ho puïa d'ëse ûnn'ossessa!»

25
- «Un'ossessa! eh via ben... per baccolegno
»Ma cöse diascoa sciä se mette in chêu?»
- «Perchè me o sento» - «sciä n'ha a testa a segno»
- «O l[']é o Diao che o me tenta ciû che o pêu!»
- «Tentazion, dixe o Paddre, a quell'etæ?
»Sciä me scûse, ma mi no me o creddiæ

26
»Ma sentimmo pe so soddisfrazion
»(Zà ritegno che a segge debolessa)
»In che moddo sciä l'ha sta tentazion?
»Forse a carne? l'orgoglio?» - «Unn-a stranessa»
- «Stranessa cöse?» - «Nô savie[i]vo dî»
- «Se sciä no parla mi no so capî.

27
- «Mi sento de parolle in tanto in tanto
»Che a l'é röba da fâ addrissâ i cavelli,
»De giastemme da mette a perde ûn santo,
»Di sguarroïn, ma sciä sa... proprio de quelli...
»Che mi son, posso dî, ciû che segûa
»Che o l[']é o Diao che o me tenta, e o me tortûa».

[p. 239 modifica]


28
- «Sentî? ma comme? sciä l'aviâ in ta testa.
- «Paì de no!» - «Sciä se o sâ forse assûnnôu»
- «Ma mi sento de voxi». - «E chi o contesta?
»O sâ forse ûn ricordo do passôu,
»Che aôa essendo da-a freve indebolïa,
»O ghe ascäda, e o ghe sciäta a fantaxia.

29
»Pe do resto son micce...» - «Oh Segnô cäo
»Se mi sento, se mi...» - «Da quant'in ça
»Sciä s'é missa in te l'anima che o Diao
»O perde o tempo pe pensâ a voscià?
»Animo via sciä no ghe dagghe a mente;
»No demmo de occaxioîn de fâ rïe a gente».

30
E o te a lascia lì sola, andando via
Pe no daghe ciû tempo de risponde,
Dixendose: se ô so che a malattia
A ghe sciäta ûn pö a testa, e a ghe-a confonde;
Che pe do resto chi sta ben de mente
De ste voxi infernali o no ne sente.

31
Ma in to mentre o traversa o corridô
Che o metteiva da-a porta da cappella
O sente bello netto - «Addio Brûtô»
E rispondighe ûn ätro: - «Addio Cuggella»
Che o resta in sce duî pê, lì comme ûn nescio,
No savendo se o dorme o se o l[']é addescio.

[p. 240 modifica]


32
- «Ma che segge poi vëo che se ghe sente?
»O aggie a freve mi ascì comme a marotta?
»Mi perdinci, ho sentio divinamente
»Unn-a votta e no basta, ûnn-atra votta,
»Primma dîse brutô, quindi cuggella,
»Che o segge proprio o Diao? ma a saiva bella!»

33
Ma poi doppo ûn pittin de riflescion
O se ne va c'ûnn-a scrollâ de spalle,
Dixendo fra de lê: «sciollo che son
»In to perdime apprêuvo a queste balle!
»Cö çervello imbottïo de tante vesce,
»No so manco ciù mi cöse me tesce».

34
E o l'intra in sacristia pe dî a so messa,
Çercando di argomenti e de raxoin
Pe poei credde che lê comme a badessa
Ean distræti da-e mæxime illuxioin,
Ma dixendo ogni pö: - però a l'é bella!
Mi ho sentio bello ciæo, brûtô e coggella.

35
A cösa a l'é passâ... ma in to frattempo
O Loritto o l'ëa appeizo a-o so barcon,
Sensa che avessan mai trovôu, nè o tempo
Nè, a so moddo de vedde, ûnn'öcaxion
Pe fâ conosce a so presenza a-a Maddre
E confidâse, se non ätro, a-o Paddre.

[p. 241 modifica]


36
E frattanto o sbraggiäva tûtto o giorno,
Alternando i sguaroin co-e litanie,
Scandalizzando o vexinato intorno,
Co-e giastemme ciû viaxe e ciû granïe,
In tale proporzion che de famigge,
Stavan zà in apprenscion pê proprie figge.

37
Ma o scandalo o se fâva ancon ciû grave
Da-o sentili vegnî da-o Monestê,
E do segretto non avendo a ciave,
Nè puendo immaginâ che o fosse lê,
No saveivan spiegâse sto fenomeno
Nasciûo senza raxon, nè prolegomeno.

38
Continûando a demôa continuamente
Sensa avei l'apparensa de cessâ,
Quarchedûn di pappè meno prûdente
Che o l'aveiva co-i prævi a tûtt'andâ,
Figûæve ûn pö se a no gh'é parsa vëa
De contâla in sce-i fêuggi ä so manëa.

39
E se parlava «de l'audace scandalo
»Di un ritrovo di briache meretrici»
E s'allûddeiva «che a trovare il bandolo
»Di questi misteriosi malefici,
»Si dovea ricercarlo nel pretume
»Rotto a(d) ogni vizio, ed ogni mal costume».

[p. 242 modifica]


40
Ma sciccomme o giornale che o metteiva
Quest'articolo a forte sensazion,
Nisciûn præve pe solito ô lezzeiva
Perchè o dîva mâ da religion,
Coscì o scandalo o dûava, ed o Loritto
No gh'ëa mez(z)o e mainëa che o stesse sitto.

41
Quarchedûn poi ciû serio e timorato
Che o lezzeiva a Gazzetta e o Çittadin,
Pe evitâ de fâ di scandali e do sciäto,
Che a l'ëa a manna da-o çe pei giacobin,
O s'é dïto che l'ëa ciû conveniente
Andâ in Curia e parlâ direttamente.

42
E de fæto, in te questa decision
Quatro o çinque çernûi proprio in to masso,
Se ne van da-o Vicäio in commiscion
A spiegâghe e raxoin de questo passo,
A contaghe sto scandalo e a pregalo
D'ûsâ a so autoritæ pe attaxentâlo.

43
Poei pensâ che figûa da çimiteio
O l'ha fæto o Vicäio a sta notizia:
«Son calûnnie adreitûa sensa criteio,
»O l[']é o colmo de l'odio e da malizia,
»E i-han missi lö ascì tûtti in to sacco,
»Ma son cöse da dî, corpo de bacco?

[p. 243 modifica]


44
»Ma comme in grazia se porriæ suponn-e
»Che de figge allevæ sempre in to ciostro,
»Che no veddan nisciûn...» - «Ma sciä raxonn-e,
»Sciä se mette ûn pö ascì in to caxo nostro,
»E sciä digghe se sæscimo vegnûi,
»Sensa poeisene dî ciû che segûi!

45
»Emmo proprio sentïo questi sguaroïn...»
- «Chi sà de dove» - «ma d'in Monestê,
»Semmo stæti obblighæ a serrâ i barcoïn
»Pe riguardo de figge e de moggê,
»Sciä ghe pense, ma anchêu ciû che doman,
»Che intanto noî, se ne lavemmo e man».

46
Questa a l'ëa ûnn'assersion troppo formale
E da gente adreitûa sensa eccezion,
Che pe quanto ecessiva e madornale,
A no poeiva che fâ de l'imprescion,
Per cui, quande o Vicäio o l[']é restôu
Lì solo a tesce, o s[']é sentïo seccôu.

47
E pe quanto in complesso o fosse çerto
Ch'ëan calûnnie e racconti immaginæ,
O no poeiva negâ che in quest'asserto
No ghe fosse ûn prinçipio de veitæ,
Che l'ëa ben de conosce, e mette a mëzo
Pe a puïa che poi no succedesse pëzo.

[p. 244 modifica]


48
E lì sûbito o manda ä so presenza
O degnissimo Paddre Spiritûale.
Che n'avendo de maccie in sciä conscensa,
O se mostra tûtt'ilare e gioviale,
Tanto ciù che o l'ëa amigo do Vicäio
Pe ëse stæti colleghi in Semenaio.

49
«Comme a l[']é sta facenda - appenn-a intrôu
O ghe dixe o Vicäio in ton severo -
- »Che sei tanto negletto e rilasciôu
»In ti affari do vostro ministero?
»Cöse a l[']é questa cûra de cosciense,
»Se no sei manco voî dove a commense?

50
»Gh'é di scandali gravi, e mi besêugna
»Che ne segge informôu da de Gazette».
- «Di scandali?» - «Segûo... l[']é ûnn-a verghêugna
«Che voî stæ lì sensa saveine ûn ètte»,
- «Ma mi» - «Ma mi, ma mi, o che sei scemmo,
»O, comme dixan, dæ ûnn-a man a o remmo.

51
»A quanto se m[']è dïto, in Monestê
»No gh'é solo chi dixe, ma chi crïa
»De çerte oscenitæ che tïan zû o çê,
»Di sguaroïn da caserma, e da osteria!»
- «Di sguaroin, Segnô cäo! dunque l[']é vëo!»
- «Ah! vêu dî che o saveivi... a-o Cananeo!»

[p. 245 modifica]


52
- «O saveîvo, o saveîvo... ei bello dî,
»Me l'ha dîto pe caxo a Superiôa,»
- «De mëgio in mëgio! e voî stæ lì a sentî.
»Comme a fosse ûnn-a miccia o ûnn-a demôa,
»No pensæ de provedde a fâ ûn'inchiesta?»
- «Ma mi credeivo che ghe giasse a testa».

53
- «E voî n'ei mai sentïo?» - «Pe dî a veitæ
»Apenn-a son sciortïo d'in ta so cella,
»Fosse idea, fosse l'eco, o no saviæ,
»M'é parso de sentî brûtô e coggella,
»Ma gh'ho dæto passata». - «Ei fæto ben,
»Perché questo o l'é o nomme che ve ven.

54
»E a Maddre cöse a dixe ? e che raxon
»A dà a questo malanno?» - «Eh Segnô cao!
»Lê a l[']é tûtta sciätâ da l'opinion,
»Che a no segge che l'opera do Diao,
»Ma confesso che mì, nô posso credde».
- «Seggie chi vêu, besêugna andäghe a vedde.

55
»E scinn-a de doman, tegnïve pronto
»Coll'asperges, co-a stola e co-o rocchetto,
»Che andiemo in Monestê pe dâse conto
»De questo boggi-breiga maledetto;
»Osserviemo ben tûtto, interroghiemo,
»E se o sa-a Belzebù, l'esorcizziemo». -

[p. 246 modifica]


56
O povëo Paddre, ritornando a casa
Doppo quello pittin de remansinn-a,
Co-a çervella sciätâ, nè ancon persûasa
Che a no se foîse ûnn-a vesciga pinn-a,
O mugugnava: «miæ ûn pittin che caxo!
»Ma mi tant'è son comme S. Tomaxo.

57
»Vêuggio vedde e toccâ... che l[']é imposcibile,
»Che no ghe segge quarche anghæso sotta;
»E Moneghe nö son - no l'é fattibile
»Che s'aggian fæto coscì a faccia rotta,
»E d'altronde pe dî çerte sconcesse
»Bezê[u]gniæ che quarcûn ghe l'insegnesse.

58
»Quanto a-o Diao, mi tant'è nö posso credde...
»E ciû ghe penso, a me pâ ciû ûnn-a fôa,
»A questi tempi che nisciûn ghe credde,
»Che o se vêuggie piggiâ questa demôa?
»Pe de paöle? segûo... ma ammiæ che inçette!
»Pe coscì poco, lê o no se ghe mette...»

59
Ve lascio immaginâ se a l'indoman
No gh'é stæto do sciäto in Monestê,
Quando co-a stola e l'aspersöio in man,
E ûnn-a squaddra de ceghi de derrê,
E suore han visto capitâ o Vicäio
Mentre ëan in gexa a reçitâ o rosaïo.

[p. 247 modifica]


60
- «Ferme tûtte a so posto, o ghe comanda,
Veddendole stâ sciû tûtte sciätæ,
»E nisciûnn-a a s'azzarde ûnn-a domanda
»Scin che sciâ no son tûtte esorcizzæ,»
- «Percöse esorcizzæ!» - «percöse o Diao
»O l[']é intrôu chì in convento» - «O Segnô cao!»

61
Se lê invece de voei fâ da rettorica,
Usando de metafore e di tropi,
O l'avesse, ma in forma categorica,
Dïta a raxon da so presensa e i scopi,
O l'avieiva capïo sensa fadiga
Che a cösa a se ridueiva a ûnn-a vesciga.

62
Ma pe vueighe dipinse a foschi quaddri
A tremenda entitæ de questo caxo,
E çitaghe i Profetî e i Santi Paddri,
I casuisti, S. Paolo e S. Tommaxo,
O l'ha finïo pe invexendaghe a testa,
Mettighe puïa sensa capî ûnn-a pèsta.

63
E interpretando pe ûnn-a confescion
O natûrale so sbigottimento,
O te-e fa mette tûtte in procescion,
E o-e porta tûtte a vixitâ o Convento,
Lezzendo ad äta voxe in to ritûale
E orazioïn contro o spirito infernale.

[p. 248 modifica]


61
O Canonico intanto, o seguitava
Co-a testa bassa, comme Galileo
Quando gh'han dito che o l'ëa o Sô che o giava,
E a lê ghe paiva che no fosse veo,
Ma ben persûaso che se gh'ëa sto guao
O n'aveiva da fâ ninte cö Diao.

62
Intanto a procescion, con passo lento,
Con ä testa o Canonico e o Vicaïo,
A l'aveiva zà giôu mezo Convento
Sensa ninte trovâ de straordinäio,
Quando se sente recioccâ ûnn-a voxe
Che a ferma o cego che o portava a croxe.

63
Sto chì, doppo ûn pittin d'exitazion,
O diventa ciû gianco che a bugâ,
O commensa a andâ indietro a recûlon,
O va addosso a-o Vicäio e o fa fermâ
In manëa che chi stava de derrê,
Fermôu de botto, o cazze addosso a lê.

64
- «Miæ che moddo de fâ?» - «Cöse succede?»
Sbraggia o Vicäio - «Sciä-a sentïo sta voxe?»
«Ecco o demonio - ommo de poca fede
»Ti æ puïa do Diao, e ti camalli a croxe?
»O demonio o no va trattôu co-i guanti,
»Andiamo alla vittoria, avanti, avanti.» -

[p. 249 modifica]


65
E trinciando in ça e in là coll'aspersöio,
Comme se o voesse manezzâ ûnn'ascetta,
O te piggia d'assäto o domitöio,
O l'innonda con l'ægua benedetta,
Tiandose dietro, benchè riluttanti,
Paddre, Ceghi, Sorelle e tûtti quanti.

66
De voxi strane seguitando a traccia,
Imperterrito o segue a camminâ,
Scin che o n'arriva d'ûnna porta in faccia
Che a l[']é quella da stansa incriminâ,
E lì o se ferma da-o sentî ûn sacrato,
Che o sbalordisce, e che o ghe leva o fiato.

67
E primma che dâ tempo a-e spiegazioin
De Sorelle e do Paddre Spirituale,
Che aveivan zà capïo tûtte e raxoin
De questo qui pro quo fenomenale,
O dà ûn cäso in ta porta, o l'arve, e o caccia
Ûn crïo, piggiando do brûtô pe-a faccia.

68
«O demonio, vestïo da pappagallo?
»Satana vade retro» - «O l[']é o Loritto,
»Ne l'ha dæto chì o Paddre pe regallo,
»Che o digghe se n'é veo» - «Che veo d'Egitto!
»Questo aspetto d'öxello o l[']é illûsorio,
»Aôa l'arrangio mi, con l'aspersorio». -

[p. 250 modifica]


69
O Loritto, âssatôu con tanto asbrïo,
O risponde pe-e rimme a sti argomenti;
S'arve sûbito ûn fêugo ben nutrïo
D'esorcismi, giastemme e sacramenti,
Quand'eccote l'asperges che o ghe scappa
D'in te moen, drïto a-o Loro, e o te l'acciappa!

70
Lê o resta lì ûn pittin comme addormïo,
Poi o tracolla e o te va zû c'ûn tonfo,
Morto, lungo desteizo, irredenïo,
Mentre o Vicäio, in aia de trionfo
Calpestandolo o crïa: «Laudamus Deum
»Posuit pedem et conculcavit eum».

71
Questa chiûsa improvvisa a fa ûn effetto
Imposcibile a dïse in sce-e Sorelle,
Che commensan a vedde in to Loretto
A presensa de l'angelo ribelle,
E temendo pe lê d'ëse dannæ,
Cazzan zû tûtte quante inzenoggiæ,

72
- «Questo o ven da l'aveì troppa indulgensa,»
Trönn-a o Vicäio, - «a-e nostre idee carnali,
»Se finisce pe dâ da confidensa
»A-o sovrano di spirti infernali,
»Che da furbo, o se maschera da öxello.
»Pe piggiave ciû presto in to tranello.

[p. 251 modifica]


73
»Ma quello che me fa ciû maraveggia,
»O l'é o vedde ûn pastô che pe o so uffizio
»O deve sempre invigilâ in sciä greggia,
»O se fâ invece promotô do vizio,
»E comme se o no fosse ancon contento,
»O ghe dà pe peccâ pessa ed unguento.

74
»Mi no so se me spieghe... Ad ogni modo,
»Chi ha peccato ne faccia penitenza,
»Questa a l[']é l'öcaxion de batte sodo,
»Per dura che ne sia la conseguenza,
»Quest'öxello o se bruxe in sciô momento,
»Ed i suoi resti siano sparsi al vento.

75
»Un meize d'esercizi spiritûali,
»Con zazûn rigoroso e interdizione
»Di cibi che non siano vegetali,
»Senza svago di sorta o ricreazione,
»O l[']é imposto a-o Convento - et hoc finis,
»In quanto a voî, ve sospendiö a divinis».

76
Cosci dixendo, o se retïa persuaso
D'avei fæto de ciû che Carlo in Fransa,
Mentre o Paddre che o l'ha tanto de naso,
O mugugna seguendolo a distanza,
«E tûtto pe ûn öxello! ammiæ che sciollo,
»Sæ stæto mëgio che ghe tiesse o collo».

[p. 252 modifica]


77
E con questa catastrofe finale
L'epopea do Loritto a l[']é finïa;
Comme e favole han tûtte a so morale,
Questa in poche parolle a se regïa:
«Che ûn öxello, pe paxe ed amoroso,
»In man de donne o l[']é pericoloso».



  1. Micco, voce popolare un po' antiquata che significa Chierico.