I Aventüe du Pinocchiu de Carlo Collodi, traduto da Cino Peripateta
cap. 20
Pe 'n rafruntu cu-a versciun originâ puei cliccâ u segnu inta culonna de scinistra


[p. 102 modifica]
20

Liberòu de prexun u s’inandia pe turnâsene a-a caza
da Fue’; ma insci-a stradda u tröva ün serpente oribbile, e
dapöscia u l’aresta piggiòu inta scarbattua.


Figüæve l’alegreçça du Pinocchiu, quand’u se sentì libberu. Sença stâ a dî cose l’é e cose nu l’é, u sciurtì sübbitu föa da çittæ e u repiggiò a stradda ch’a duveiva ripurtâlu a-a Cazetta da Fue’.

A caxun du tenpu a l'ægua, a stradda a l’ea vegnüa tütta ‘n pâtàn e se gh’anava apuxi scin a meza ganba. Ma u mariunettu u gh’aiva u santu in corpu. Turmentòu da-a pasciun de rivedde so puæ e a so bella sö da-i cavelli türchin, u curiva a butti cumme ‘n can da levre e intu curî a bratta a ghe schittava scin survi-a beretta. Intantu u l’anava dixendu tra lê e lê: «Quante desgraççie che m’é capitòu... E me-e meitu! perché mi su-in mariunettu testardu cumme casciscia... e vöggiu fâ delungu e cose a moddu mæ, sença dâ amente a quelli che me vöan ben e che g’han mille votte ciü sæximu de mi!... Ma d’oua in avanti faççu prupunimentu de cangiâ vitta e de vegnî ‘n figgiö a moddu e obediente... Tantu ouamai ho bell’e che vistu che i figgiö a ese dezôbedienti, ghe descappitan delungu e nu n’infîan mai üña po-u sö versu... E mæ puæ u m’aviâ aspêtòu?... Gho-u truviô a caza da Fue’? L’é tantu tenpu, povou ommu, che nu-u veddu ciü, e me strüzzu de fâghe mille careççe e de cruvîlu de baxi! E a Fue’ a me perduniâ a brütta açiun che g’ho fætu?... E pensâ ch’ho riçevüu da lê tante [p. 103 modifica]atençiuin e tante cüe amuuze... e pensâ che se ancö su-ancun vivu, o-u devu a lê! Ma se pö ese ün figgiö ciü ingratu e ciü sença cö de mi?...»

Mentre ch’u dixeiva cuscì, tütt’assemme u s’afermò spaventòu e u fe’ quattru passi inderê.

Cos’u l’aiva vistu?

U l’aiva vistu ün grossu Serpente acuegòu traversu a stradda, ch’u gh’aiva a pelle verde, i öggi de fögu e a cua apinçuiia ch’a ghe fümava cumme ‘na cappa de camin.

Inpuscibbile inmaginâse a puiia du mariunettu, che, aluntananduse ciü de mezu chilommetru, u s’assettò insce ‘n magâ, aspêtàndu cho-u serpente u se n’anesse ‘na buña votta pe-i fæti so e u lascesse libberu u passu da stradda. [p. 104 modifica]

U l’aspêtò ün’ua, due ue, træ ue; ma u serpente u l’ea senpre la, e, anche da luntan, se vedeiva u russezzâ di sö öggi de fögu e a culonna de fümme che ghe sciurtiva da-a punta da cua.

Alua u Pinocchiu, inmaginanduse d’avei du curaggiu, u s’avexinò a pochi passi de distança e, fandu ina vuxiña duçe, inscinuante e suttî, u disse o-u Serpente:

— Sciâ me scüze, sciû Serpente, sciâ me faieiva u piaxei de tiâse ‘n pittin da ‘na parte, tantu da lasciâme passâ? —

Fü cumme parlâ a-a miagia. Nisciün mesciò.

Alua u repigiò cu-a sollita vuxiña:

— Sciâ deve savei, sciû Serpente, che mi vaddu a caza, dunde gh’é mæ puæ ch’u m’aspêta e che l’é tantu tenpu che nu-u veddu!... Sciâ se cuntenta dunque che mi cuntinnue pi-a mæ stradda? —

U l’aspêtò ün segnu de risposta a quella dumanda: ma a risposta a nu végne; ançi u serpente che scin alua u paiva aregagîu e pin de vitta u végne inmòbbile e squæxi reddenu. Se ghe serò i öggi e a cua a ghe smisse de fümâ.

— Ch’u segge mortu pe ‘ndavei? — disse u Pinocchiu, danduse ‘na frettadiña de muen da-a gran cuntenteçça; e sença perde tenpu, u feççe l’attu de scavarcâlu pe passâ da l’atra parte da stradda. Ma u nu l’aiva ancun finiu d’îsâ a ganba, cho-u Serpente u se driçò a l’inpruvizu cumme ‘na molla scattâ: e u mariunettu, intu tiâse inderê spaventòu, u s’inganbò e u l’andò pe tæra. [p. 105 modifica]

E u cazette cuscì mâ, ch’u l’arestò cu-a testa ciantâ ‘nta bratta da stradda e cu-e ganbe drite sciü per l’aia.

A-a vista de quellu mariunettu ch’u ganbettava a testa in zü c’üna veluçitæ incredibbile, u Serpente u fü piggiòu da ‘na tâ cunvürsciun de rie, che rii, rii, rii, a-a fin, do-u sforçu du troppu rie, se ghe scciancò ‘na veña insci-u stömmagu: e quella votta u muì pe ‘n davei.

Alua u Pinocchiu u cumençò turna a curî pe arivâ a-a caza da Fue’ avanti che fesse scüu. Ma lungu a stradda, nu puendu ciü resciste a-e fite teribbile da famme, u sâtò ‘nte ‘n canpu cun l’intençiun de cögge pochi sccianchi d’üga muscatella. E mai ciü u nu l’avesse fætu! [p. 106 modifica]Apeña arivòu sutta-a vigna, crac... u sentì strenzise e ganbe da duî færi afiæ che ghe feççan vedde quante stelle gh’ea in çê.

U povou mariunettu u l’ea arestòu piggiòu da ‘na scarbàttua pustâ la da çerti paizen pe aciappâ di grosci fuin ch’ean u fragellu de tütti i pullæ du vexinatu.