Pinocchiu 2019/2

by Carlo Collodi

←cap. 1

I Aventüe du Pinocchiu de Carlo Collodi, traduto da Cino Peripateta cap. 2

cap. 3→

Pe 'n rafruntu cu-a versciun originâ sciacca u segnu ⇔ inta culonna de scinistra
Quelli che gh'è ciü câu 'na versciun cu-e o o-u posto de u, pöan anâsel'a pigiâ inte questu scitu (sciaccæ "anteprimma").

2.
Meistru Çeexa u regalla u toccu de legnu o-u so amigu
Geppettu, u quæ u-u piggia pe fabricâse ün mariunettu
maavegiuzu, ch’u sacce ballâ, scrimî e fâ i sati murtali.

In quellu puntu piccòn a-a porta.

— Passæ püre, — disse u bancâ, sença aveighe a força d’îsâse.

Alua intrò inta büttega ün vegettu tüttu aregagîu ch’u gh’aiva numme Geppettu; ma i figgiö du vexinatu, quando-u vueivan fâ araggiâ, o-u ciammavan cu-u numiagiu de Pulentiña pe via da so perücca giana ch’a sümeggiava tantiscimu a-a pulenta de meega.

U Geppettu u l’ea ‘n gran patiscimmile. Guai a ciammâlu Pulentiña! U vegniva sübbitu ‘na bestia, e nu gh’ea ciü versu de tegnîlu.

— Bun giurnu, meistru Tôgnu — disse u Geppettu — Cose l’é che fæ cuscì pe tæra?

— Mustru l’abachin a-e furmigue.

— Bun pru ve faççe.

— Chi v’ha purtòu da mi, cunpâ Geppettu?

— E ganbe. Ei da savei, meistru Tôgnu, che sun vegnüu da vui pe dumandâve ‘n piaxei.

— Èiveme chì, pruntu a servîve — resegundò u bancâ îsànduse insce-e zenugge.

— Ancö m’é ciüvüu intu çervellu ün’idea.

— Sentimmula.

— Ho pensòu de fâme ‘n bellu mariunettu de legnu; ma ün mariunettu maavegiuzu ch’u sacce ballâ, scrimî e fâ i sati murtali. Cun questu mariunettu vöggiu gjâ^[1] u mundu, pe guâgnâme ün toccu de pan e ün gottu de vin: cose ve ne pâ?

— Brâu Pulentiña! — criò a sollita vuxiña che nu s’acapiva de dund’a sciurtisse.

A sentîse ciammâ Pulentiña, cunpâ Geppettu pi-a futta u végne russu cumme ‘n peviun, e gjanduse versu u bancâ u ghe disse inbestialiu:

— Perché m’ôfendéi?

— Chi l’é che v’ôfénde?

— M’ei ditu Pulentiña.

— Nu sun stætu mi.

— Stemm’in pô a vedde che saiô stætu mi! Mi diggu che sei stætu vuî.

— Nue!

— Scie!

— Nue!

— Scie!

E ascâdanduse senpre de ciü, passòn da-e parolle a-i fæti e, aberanduse l’ün l’atru, se sgranfignòn, s’adentòn e se strepellòn.

Finiu u cunbattimentu, meistru Tôgnu u s’atruvò inte muen a perücca giana du Geppettu, e u Geppettu u s’acorse d’avei in bucca a perücca gianca du bancâ.

— Rendime a mæ perücca! — criò meistru Tôgnu.

— E ti rendime a mæ, e femmu paxe. —

I duî vegetti, doppu d’esise repiggiòu ognün a so perücca, se tuccòn a man e züòn d’arestâ di buin amixi pe tütta a vitta.

— Alua, cunpâ Geppettu — disse u bancâ in segnu de paxe fæta — quæ u l’é u piaxei che vuei da mi?

— Vurieiva ün pô de legnu pe fabbricâ u mæ mariunettu. Mo-u daiesci?

Meistru Tôgnu, tüttu cuntentu, u l’andò sübbitu a piggiâ d’insci-u bancu quellu toccu de legnu ch’u gh’ea stætu caxun de tante puiie. Ma quand’u fü li pe cunsegnâlu a l’amigu, u toccu de legnu u ghe dette ün scrullun e, scügiandughe cun viulença d’in man, u l’andò a sbatte cun força inti schinchi arensenii du povou Geppettu.

— Ah! l’é cun questu bellu gaibu, meistru Tôgnu, che vui regalæ a vostra roba? Ciü ‘n pô m’inranghî!

— Ve züu che nu sun stætu mi!

— Alua saiô stætu mi!...

— A curpa a l’é tütta de questu legnu...

— O-u so ch’a l’é du legnu: ma sei vuî che me l’ei tiòu inte ganbe!

— Mi nu ve l’ho tiòu.

— Bôxardu!

— Geppettu, nu m’ôfendei; dunque ve ciammu Pulentiña!...

— Aze!

— Pulentiña!

— Buriccu!

— Pulentiña!

— Brüttu macaccu!

— Pulentiña! —

A sentîse ciammâ Pulentiña pi-a terça votta, u Geppettu u perse u lümme di öggi, u s’asbriò insci-u bancâ e li se ne dettan ün saccu e ‘na sporta.

A bataggia finia, meistru Tôgnu u s’atruvò due sgranfignæ de ciü insci-u nazu e l’atru duî pumelli de menu insci-u gippunettu. Agiüstòu in questu moddu i so cunti, se tuccòn man e züòn de restâ buin amixi pe tütta a vitta.

Intantu u Geppettu u se pigiò u so toccu de legnu e, ringraçiòu meistru Tôgnu, ranghezandu u se ne turnò a ca’.

1. A j doppu c e g bezögna fâla sentî: cfr. u mangiâ (sust.) e u mangjâ (ind. füt. 3^a s.).