Li fioreti de messê san Francescho
Quarta conscidiaçion
da-o manoscrito Marston 56, da libraja Beinecke de Yale, 1465;
clicca i asterischi pe di confronti co-o manoscrito toscan de l'Amæto Manello do 1396 (ed. Loescher, Romma, 1902).

[p. 153v modifica]IV.

Quanto a la quarta consideraciom è da savei che, dapöa che lo vero amô de Xe. ave perfetamenti infiamao e trasformao san Francescho in Dee e in la veraxe imagem de Xe. cruciffixo, e abiado[sic] conpia la santa quareizema de san Michê Archagero[sic], lo angelicho homo san Francescho deseize de lo monte con frai Leom e con um devotissimo vilam e con l'azem de quello vilam, sum lo qua azem san Francescho sezeiva, persochè o non poiva bem andâ per lo dorô de li pê. E seando deseizo zu de lo monte e persochè la fama de la soa santitae era za divolgâ per lo paize, e per li pastoi se era parezao como e' aveam visto tuto lo monte infiamao, e che o g'era segnâ de grande amiraciom e miracoro che Dee avesse faito a san Francescho; e odando la gente de la contrâ che ello passava, tuti coreivam per veillo, soè homi e done, piceni e grandi. Li quai tuti con grande devociom e dexiderio se aproavam de tochallo e baxallo, e non posandosse ello asconde a la devociom de la gente, e bem che ello avesse fassae le parme de le main, nintedemen per aschondele pu o se le fassava megio che o poe[sic] e si se le croviva con le manege, e soramenti e' l'avea le die descoverte e quelle o parezava a lô per baxalle; ma con tuto che ello se ascondesse lo sagramento de le glorioze piage per fuzî ogni caxom de gloria mondana, a Dee piaxè per soa gloria mostrâ monti miracori per vertue de le dicte piage, e singularmenti in quello viagio de la Verna a Santa Maria de li Angeri, e pöa monti in diversse (in diversse) parte de lo mondo in vita soa e pöa la soa glorioza morte, asochè la soa maravegoza vertue e asesiva caritae e mizericordia de Xe. inver de ello a chi o l'avea maravegoramenti[sic] daita o se manifestasse a lo mondo ihairamenti de li miracori, de li que e' ne meterò chì alquanti.

Unde acostandosse san Francescho a una villa chi era sum le confinnie de lo contao de Rezo*, si ge aparsse davanti una dona con um so figo lo qua avea öcto agni e quatro o n'era staito intrepido* de che g'era si deschonsamenti infiao lo corpo in tanto che, stagando drito, o non se poiva vei a li pê; e questa dona con grande lagreme misse questo so figör davanti a san Francescho e pregallo che o pregasse Dee per ello. Alaora san Francescho se misse in oraciom e faita la oraciom o misse le soe sante main sum lo ventre de questo grosso[sic] e subitamenti o se partì da ello ogni infirmitae e reizello a la soa maire san e salvo la qua, recevandollo con grande alegressa e menandolo a caza, a regraciava Dee e san Francescho; e ella andava mostrando a tuta gente lo so figör graciozo*, e monti andavam a caza soa per vei questo grande miracoro.

E quello di mesmo san Francescho passà per lo borgo de San Sepolcro, e avanti che o se acostasse a lo castello, le turbe de lo castello e de le ville ge andavam incontra, e monti de lô ge andavam avanti con rame de oriva criando: "Questo è lo santo". E per devociom e' vögia che aveivam la gente de tochallo, e' ge favam grande spressa adosso; ma ello andando con la mente levâ e daito a Dee per contenplaciom, anchora che o fosse tohao[sic] da la gente ò tegnuo ò tirao, ello a modo de persona insensiber non sentiva niente de cossa chi ge fosse faita ni dicta; ni eciamdee o non savea che o pasase per quello camin ni per quello castello; unde, passao che avem e tornâ che fo la gente a caza lor, e azonzando a uno[sic] atro cazâ, li rente da lo borgo bem um migâ, e tornando in si san Francescho a modo como se o vegnisse de l'atro mondo, lo celestiâ contenplao demandà a lo conpagno "Quando seremo noi rente a lo borgo?" Veramenti la anima soa era si ata elevâ in contenplaciom de le cosse celstiae, che o non aveiva centio cossa terreña, ni varitae de li ögi* ni de li tenpi ni de perssona vivente; e questo ge intrevegniva pu vote, e per vera experiencia pu li söi conpagni lo proam. E san Francescho zonzando quella ceira a monte Cazar a lo lögo de li frai, in lo qua lögo ge era um frai si grevementi maroto e tromentao de la marotia, che lo so mâ pareiva pu tosto tribulaciom e tromento de demonei cha de infirmitae naturâ; inpersochè alchuna vota o se butava tuto in terra con grandissimo remô, e con la ihuma a la bocha, e si ge passava tuti li menbri per lo corpo, aora o se destendeiva, e tâ vota o se troseiva, e ta vota o se meteiva la bocha a le carchagne sorvim. E seando san Francescho a tora e odando da li frai de questo frai cossì maramenti maroto e senssa remedio, o n'ave conpassiom e preize una feta de pam che o mangiava, e si ge fè su lo segno de la santa croxe con le soe sante mai[sic] inpiagë e mandalla a lo frai infermo; la qua si tosto como o l'ave mangiâ, o fo prefetamenti goario e pöa mai pu o non sentì de quella infirmitae.

La matin sequente san Francescho mandà doi de li söi frai, chi eram in quello lögo, a stâ a la Verna, e remandando elli con lo villam chi era vegnuo con lô derê a l'azem, lo qua o ge avea prestao, e asochè o se ne tornasse a caza soa con questi. E andando li frai con lo villam, e intrando in lo contao de Rezo, e' fon visti da la longa da certi homi de la contrâ e avem grande alegressa penssandosse che o fosse san Francescho, lo qua era passao de* doi di avanti; inpersochè una de le lor done la qua era stâ trei di che a non avea possuo apartuî, e non possando apartuî a moriva, e' penssavam che san Francescho ge metesse le soe main adosso che o l'averea sanâ e liberâ. E aprossimadosse[sic] li dicti frai, e pöa che avem cognossuo che o non era san Francescho, e' n'avem grande malanchonia; ma li unde non era lo sainto corporamenti la soa vertue non manchà; e questo persochè la lor fe non manchà. Or maravegoza cossa fo, che, seando la dona* e abiando li segnai de la morte, e questi demandàm a li frai se avessem quarche cossa chi avesse tochao le santissime main de san Francescho. E questi frai [p. 154r modifica]penssavam e serchavam diligentementi, e in breve o non se trovà nissuna cossa che avesse tochao san Francescho con le main salvo lo cavestro de l'azem sum lo qua ello era vegnuo. Alaora questi preize[sic] questo cavestro con grande devociom, [et ponghollo in sullo chorpo della donna gravida, chiamando divotamente il nome di sancto Franciescho], e quelli ge la recomandàm, e finarmenti lo qua cavestro si tosto como la dona l'ave adosso, subitamenti a fo liberâ de ogni perigo e apartuì leberamenti[sic] con grande alegressa.

E pöa che san Francescho fo staito alquanti di in lo dicto lögo, o se partì e ze a la Citae de Castello; e ge vegne monti citem incontra chi ge menavam una femena indemoniâ za era longo tenpo, e si ge pregàm umermenti che o la liberasse; persochè alchuna vota era con grande dolor, e alchuna vota con grandi crij, de che a trubava tuta la contrâ. Alaora san Fancescho se zità in oraciom e fè sorve ella lo segno de la santa croxe, e comandà a lo demonio che ello se partisse da ella; e subitamenti o se partì e la lassà sanna de lo corpo e de l'anima e de lo intelleto. E spantegandosse questo miracoro in lo pövo, una atra dona con grande fe abiando um so figio grevementi maroto de una greve piaga, questa dona ge pregà che ge piaxesse de segnallo con le soe sainte main. Alaora san Francescho, vegando la soa devociom, si preize questo grossom e si ge levà la pessa de sum la piaga, e benexillo facandoge[sic] tre vota lo segno de la santa croxe sum la piaga, e pöa con le soe santa[sic] main e' lo refassà e reizello a la maire, e perssochè era seira a lo misse a dormî. Or questa ze la matim per levâ lo figo de leto e a lo tro desfassao; e goardandollo a la piaga, a lo trovà cossì preffetamenti goario, como se o non avesse mai avoto mâ, salvo che in lo lögo de la piaga ge era sorve cressuo la carne a modo de una röza vermegia, e questo fo pu tosto testemonianssa de lo miracoro cha segnâ de la piaga; perssochè la dicta röza ge stè pöa tuto tenpo de la so vita, e pöa questa dona lo aduxeiva a la devociom de san Francescho, lo qua l'aveiva goario. E depoî questo, san Francescho stè pöa in la citae um meize a le pregere de monti devoti citem; in lo qua tenpo o fè pöa monti atri miracori, e se partì de lì per andâ a Santa Maria de li Angeri con frai Leom e com um atro bon homo, chi ge prestà lo so azem, sum che ello andava. Or cheite che, per le ree vie e per lo grande freido, e caminando tuto lo di, e' non poem zonze in lögo unde e poissem abregâ; per la qua cossa, como constreiti da la nöte e de lo mâ tenpo, e' se missem sota la riva de una prea cava per caxom de la neive e de la nöcte chi ge vegnia adosso; e stagando cossì deschonsamenti e mâ coverti, lo bom homo de chi era l'azem, non possando dormî per lo freido e si non ge era modo de poi fâ föcho, infra lê mesmo maravegandosse* e' l'incomenssà de pianze, e quaxi che o se lamentava de san Francescho chi l'avea conduto in semegeive lögo. Alaora san Francescho, centiando questo, si n'ave conpassiom, e in frevô de prito[sic] o desteize la man sorve questo e lo tochà in pocho. Maravega fo che, tochao che o l'ave, e' aseize de lo fögo sarafin* e ogni freido se partì e inter questo e' l'intrà tanto cado, dentro e deföra, che o ge parea esse rente a una bocha de fornaxa ardente; unde o ne romaze confortao in l'anima e in lo corpo e se adormì, si suavementi secondo lo so dî, che quella nöte o dormì megio sum le pree e sum la neive fin a lo matim, megio che l'avesse mai faito in leto. E caminàm l'um deman e zonssem a Santa Maria de li Angeri, e quando e' fon presso frai Leom levà li ögi in ato e goardando o vi una croxe bellissima in la qua era la figura de lo crucifixo, e andava davanti a san Francescho, lo qua ge andava avanti; e cossì conformamenti andava la dicta croxe, e quando ello se astallava e la croxe se astalava, e quando e' l'andava la croxe andava; o quella croxe era de tanto splendô, che soramenti a non resprendeiva in la fassa de san Francescho, ma eciamdee e' l'inluminava tute le ëre d'intorno, e questo splendô durà fin che san Francescho intrà dentro lo lögo de Santa Maria. E inzenogandosse* doncha san Francescho con frai Leom, e' fon resevoti da li frai con grande alegressa e caritae; e de lì avanti san Francescho stè in quello de Santa Maria fin a la soa morte. E contuniamenti se spandeiva pu lo so nome per lo mondo, e la soa fama e santitae e miracori; bem che ello per la soa profondissima umillitae o selasse quanto o poiva li doim e le gracie de Dee de che o se piamava peccao. De che frai Leom se maravegava e penssando una vota sinplicementi infra lê mesmo cossì, e' dixeiva: "Goarda che questo se piama pechao [in] prubicho e vegne grande a l'Ordem, e si è tanto honorao da Dee, e nientedemen o non se confessa mai de lo peccao de la carne? [Sarebbe elli vergine?]" E sum questo o ge vegne grande vögia de vorei savei la veritae, ma o non se incallava de demandane a san Francescho; e pu ello ge ze e pregallo instantementi che o lo iheirasse de quello che o dexirava de savei, e per iusta oraciom o merità de esse exaudio, e [ffu certifichato] che veraxementi san Francescho era vergem de lo corpo per questa vixiom o vi; persochè o vi stâ san Francescho in lögo ato e ecelente, unde nissum non poiva andâ ni azonze, e si ge fo dicto in sprito qu che quello lögo cossì ato e ecellente significhava [in] san Francescho la excelencia de la virginitae e de la castitae, la qua raxoneivementi se cofava[sic] a la carne chi devea esse adorna de le sacratissime piage de messê Ihu. Xe. crucifixo.

E vegandosse san Francescho per caxom de le piage a pocho a pocho manchâ la forssa de lo corpo e non poi pu avei cura de lo rezimento del'Ordem, comandà lo capitoro generâ. Lo qua seando tuto unio, ello umermenti se schuzà a li frai de inpocencia, per la qua cossa ello non poiva pu atende a la cura de l'Ordem, soè a lo xercicio[sic] de lo generâ*, ben che lo officio de lo generaigo o [non] lo renociasse[sic], perssochè ello era staito faito generâ da lo Papa, ni poiva lassâ lo officio, ni instutuî susesô sensa experssa licencia de lo Papa; ma o constituì um so vicario, frai Pero Catañio, e arecomandà a ello e a li ministri efetuozamenti l'Ordem quanto ello poè. E faito questo, san Francescho confortai[sic] in sprito, levà li ögi e le main a cel, e disse cossì: "A ti Segnô Dee me [p. 154v modifica]mi te arecomando la toa famiga, la qua fin a chi tu m'ai comissa e arenbâ, e aora per la mea infirmitae, de la qua tu sai, docissimo Segnô mê, che mi non ne posso pu avei cura. E aro aora e l'arecomando a lo vicario e a li ministri per nonciai*, li que seam integnui de rende raxom in lo di de lo zuixo, che se nissum frai per la lor negrigencia ò per lo lor mâ exsenprio, ò per tropo asperessa de cör perissa". E in queste parolle, tuti li frai de lo capitoro inteizem, como a Dee piaxè, che o parlasse de le piage, in quello che o se schuzava per infirmitae; e per devocion[sic] o non fo nissum de lor chi se poisse astegnî de pianze. E de lì avanti o lassà tuta la cura e lo rezimento de l'Ordem in man de lo vicario e de li ministri prononciai* e disse: "Pöa che o lassa[sic] la cura de l'Ordem per la mea infirmitae, per che mi non som zömoi[sic] pu integnua[sic] a pregâ Dee per la nostra relegiom e de dâ bom exenprio a li frai. E si so bem in veritae che, se la infirmitae me lasasse, lo mao aitörio che poisse fâ a la relegiom sarea de pregâ contuniamenti Dee per lô, che ello li governe e conseive e goarde.

In lozo de Xe. Amen.


Bem che san Francescho, como e' o dicto de sorva, se inzegnasse quanto o poiva de asconde le soe satissime[sic] piage, e dapöachè o le ave resevote e' l'andava senper con le main fassë e con li pê cassai, e non poea perssò fâ che monti frai in diverssi modi non se ne acorzessem e tohassem[sic], e speciarmenti quella de lo costao, la qua ello con pu diligencia se forssava de asconde. Unde um frai chi lo serviva una vota lo induxue[sic] con devota cautella a trasse la tunicha per scho soralla, e tragandosela in soa prezencia, quello frai ge vi ihairamenti la piaga de lo costao, e metandoge la man in sem dezaventurozamenti o ge la tochà con tre die e alaora o conpreize la soa qualitae e grandessa. E per quella* o la vi in quello tenpo lo so vicario. Ma o ne fo sertifichao pu frai Roffin, lo qua era homo de grande contenplaciom, e de lo qua alchuna vota san Francescho tegnea, che in lo mondo non fosse pu santo homo de ello; e per la soa santitae ello intissimamenti* o lo hamava e conpiaxeiva in tuto so che o poiva. Questo frai Ruffin si fo in trei modi sertamenti sertifichao de le dicte piage e speciamenti de quella de lo costao. La promera si è che degiando lavâ li söi drapi de ganba li que san Francescho portava si grandi che tirandogeli bem zu* si croviva la piaga de la banda drita, e lo dicto frai Ruffin lo goardava e considerava diligentementi, che ogni vota o trovava sangonento lo lao drito; per la qua cossa ello veiva certamenti che quello era lo sangoe chi insiva de la dicta ihaga; de che san Francescho lo reprendeiva quando veiva che desprexiasse* li söi drapi per che o visse qullo[sic] sangoe.

A lozo de Xe.

Lo segondo modo si fo che una vota lo dicto frai Rufin, gratando le reñe a san Francescho, con vero studio o stracorsse la man e misse le die inter la piaga de lo costao; de che san Francescho crià forte per lo dorô che o sentì, e disse: "Dee te perdone, frai Ruffin, perchè ai-tu faito cossì?"

Lo tersso modo si fo che una vota ello demandà a san Francescho con grande instancia e in grandissima gracia che ello ge deisse la soa capa e che ello pigasse la soa per caritae. A la qua requesta, ben che o ge lo consevesse mâvorentera, pu o ge la conseè. Alaora lo cariteive paire se trè la capa e si ge la dè e preize la soa. Alaora frai Ruffin in lo trâ e in lo mete de la capa o vi piaramenti[sic] la piaga.

Frai Leom semegeivementi, e monti atri frai, vi le piage de san Francescho, demente che o vivè; li quai frai boim che* la lor santitae fosse in homi de grande fe, e' l'è da cree a le sinplice parolle, nintedemen per levâ via ogni dubio de li cör, si zuràm sum lo libero che elli vim ihairamenti. Anchora o le vi certi cardenai, li quai aveivam grande fratenitae[sic] con ello e si aveam in grande reverencia le dicte piage de san Francescho, li quai conpozem e fem devoti ei inij ineij e antifone.

E lo somo pontifficho Alexandro papa prichà a lo pövo unde eram tuti li cardeai[sic], inter li quai era lo santo frai Bonaventura, lo qua era cardenâ, chi disse e afermà che l'avea visto con li söi ögi le sacre piage de san Francescho quando ello viveiva.

A lozo de Xe.

Madona Ihacoba de Setensoli de Roma, la qua era la mao dona de Roma, e questa era devotissima de san Francescho. E inanti che san Fracescho morisse e dapöi che o fo morto, a lo vi e baxà le soe piage con soma reverencia; persochè ella era vegnua da Roma a Sizi a la morte de san Francescho, per divina revelaciom, o fo per questo modo. San Francescho avanti alquanti di de la soa morte o stete maroto a Sizi in caza de lo vescho con certi söi conpagi[sic] e con tuta la soa infirmitae alchuna vota ello cantava laude a nome de Xe.; e um di um de li conpagni ge disse: "Paire, ti sai che questi citem am gram fe in ti e si te teñem per sainto homo; e asochè e' possam cre che tu sei quello che teñem, tu deveressi in questa toa infirmitae penssâ de la morte e avanti pianze cha cantâ; e seando grevementi maroto e' si dixem che lo to cantâ e lo nostro che ti ne fë fâ de che o odio* da monti de lo paraxo e da monti de föra; persochè questo paraxo se goarda per ti da monti homi armai, li quai fossa ne poreiva pigiâ rê exenprio". Unde questo frai disse: "Paire mê, e' me crao che ti fareissi bem a partite de chì e che e' tornassimo tuti a Santa Maria de li Angeri; perssochè non stagemo bem chì inter questi secullai." Respoze san Francescho: "Carissimo frai, 'o savei che aora è staito doi agni quando noi stamo a Folgin, che Dee te revellà lo termem de la mea vita, e anchora o lo revellà a mi che de chì a pochi di che in questa marotia lo mê termem sa*; e in quella revellaciom Dee me fè certo de la remissiom de tute le mee peccë [et della beatitudine di paradiso. Infino a quella revelazione io piansi della morte et de' miej pecchati]; ma pöa che avi questa revelaciom, e' foi de tanta alegressa, che e' non posso pu pianze; e persò e' canto a Dee, lo qua m'a daito lo bem de la soa gloria, e gloria de pareizo. Per che de lo nostro partî de chì, e' ge concento; ma trovai modo de portâme, persochè per la infirmitae e' non posso andâ". [p. 155r modifica]Alaora li frai lo preizem in brasso e lo portàm aconpagnao de monti citem, e zonzando a um uspeâ chi era in la via, san Francescho disse a quelli chi lo portavam: "Meteime in terra o vozeime inver la citae". E possao che o fo e voto lo vizo inver la citae d'Ansizi, ello benixì la citae de monte benissioim digando: "O citae santa, beneita sei-tu da Dee, persochè per ti se sarverà monte anime e in ti abita monti servi de Dee, e monti ne saram elleti in lo reame de vita eterna". E dicte queste parolle o se fè portâ a Santa Maria de li Angeri. E zointi che ge fon, e' lo portàm a l'infermaria, e lì e' lo missem a possâ. Alaora san Francescho ihamà a ello um de li conpagni e si ge disse: "Carissimo frai, Dee m'a revellao che e' starò in questa marotia fin a lo ta di e a quello di e' passerò de questa vita, per che ti sai che madona Ihacopa de Tenposoli* carissima devota de lo nostro Ordem, la qua se a savesse de la mea morte e che a non ge fosse prezente, ella se ne contristereiva asai, e persò faige a savei se ella me vö vei vivo, che ella vegne incontenente chì". Respoze lo frai: "Paire, tu di bem e veraxementi, che per la grande devociom che a te porta o sarea monto desconvegneive che a non se trovasse a la toa morte." E san Fracescho disse: "Va adoncha, e adù da scrive, e ti criverai[sic] como e' te dirò". E questo frai ze e adusse so che san Francescho ge disse, lo qua san Francescho dità la letera in questa forma: "A madona Jacopa serva de Dee frai Francescho povero de Xe. sarvaciom e conpagnia de lo Sprito Santo e de lo nostro Segnô messê Ihu. Xe. Sapi carissima, che Xe. beneito per la soa begnigna gracia m'a revellao la fin de la mea vita, la qua sarà de breve. E inpersò se ti me vöi trovâ vivo, visto che ti averai la prezente letera, mövite e vegni a Santa Maria de li Angeri, e inpersochè se fin a lo ta di ti non sarai vegnua, ti non me troverai pu vivo; e adù conteigo de lo drapo de celicio in lo qua se possa involupâ lo mê corpo, e cossì la ceira chi bezögnerà per la cepotura. E anchora e' te prego che ti me adugi de quelle cosse da mangiâ de le quae ti me davi quando e' era maroto a Roma". E demente che la letera se scriveiva, o fo revellao da Dee a san Francescho che madona Jacopa vegniva a ello, chi era rente a lo lögo e aduxeiva tute le cosse che o ge mandava a dî per la letera. De che avota questa revellaciom san Francescho disse a lo frai chi scriveiva la letera che o non scrivesse pu avanti, perssochè o non bezögnava, ma che o metesse la letera zu. De la qua cossa li frai se ne maravegàm grandementi, per che o non conpiva la letera e che o non voresse che a se mandasse. E stagando cossì in pocho, o fo pichao a la porta forte, e san Francescho disse a lo portê che o zeisse a arvî, e arviando la porta o vi che l'era madona Jacoba nobillissima dona de Roma con doi figi senatoi e con grande conpagnia de homi a cavallo. E intràm dentro e madona Jacopa se ne ze drita a l'infermaria unde era san Francescho; de la qua vegnua san Francescho ave grande alegressa, e ella semegeivementi vegandollo vivo per poige parllâ. Alaora ella ge cointà che, seando a l'oraciom, che Dee ge avea revellao [il termine] breve de la soa vita e como ello devea mandâ per ella. E san Francescho pigià tute quelle cosse che a g'avea aduto e ella ge le dè e san Francescho ne mangià. E mangiao che o n'ave o romaze monto confortao. E madona Jacoba se inzenogà a li pê de san Francescho e preize quelli santissimi pê ornai de quelle santissime piage de Xe. e con si grande devociom a ge li baxava e butavage lagreme e tante che a li frai chi eram lì ge pareiva propiamenti vi[sic] la Madalena a li pê de messê Ihu. Xe., la qua per nissum modo e' non ne la poiva despichâ. E finarmenti de lì a um grande spacio e' la levàm de lì e si la missem da parte, e si ge spiàm como e' l'era vegnua cossì ordenamenti con tute le cosse chi bezognavam cossì a la vita como a la sepotura. Respoze madona Jacopa che seando ella a Roma e orando una vota ella odì una voxe da celle[sic] chi ge disse: "Se ti vöi trovâ san Francescho vivo, senssa induxiâ va in Ansizi e porta conteigo de quelle cosse che ti ge davi a mangiâ quando e' l'era a Roma maroto e de quelle cosse chi bezögnam a la sepotura". "E cossi [- diss'ella -] fo faito o faito". Doncha madona Jacopa stè lì tanto che san Francescho passà de questa vita e che o fo sepellio, e a la soa sepotura a fè grandissimo honô ella con tuta la soa conpagnia e fè tuta la speiza de so che bezognava, e pöa a se ne tornà a Roma, e de lì a pocho tenpo questa dona morì santamenti, e per devociom de san Francescho a se lassà e vosse esse sepellia a Santa Maria de li Angeri, e cossì [fu].

A lozo de Xe. Amen.

E [non] soramenti la dicta madona Jacoba e li figiöij e la soa conpagnia vegnem e si baxàm le glorioze piage, e* eciamdee monti citem d'Ancixi. E inter li atri cavarê o ge n'era um cavarê monto anomao e homo grande de esse e de poi chi avea nome messê Ierömo; lo qua ne dubitava monto e era cossì incredullo, como san Thomao apostoro, de quelle de Xe. E per certiffichaciom, ello ze davanti li frai e secullai e tochava li ihoi de le main e de li pê, e atastava la piaga de lo costao videntementi; per (per) la qua cossa ello ne fo testemonio, zurando che era la veritae e cossì era, che o le avea viste e tohae[sic].

E anchora o le vi e baxà le glorioze piage de san Francescho santa Ihaira con le atre soe monege, le que fon prezente a la soa sepotura.

Lo gloriozo messê san Francescho passà de questa vita lo ano de MCCII-VI a di IIII de oitore[sic] lo sabo, e fo sepelio la domenega. Lo qua ano era staito agni II- de la soa conversaciom*, quando e' l'incomenssà a fa penetencia, e era lo secondo ano depoî la prenssiom de le piage. E pöa o fo a canonizao in l'ano de MCCII-VIII da papa Grigö nono, lo qua vegne personamenti a Sizi a canonizallo. E questo basta quanto a la quarta consideraciom.

A lozo de Xe. Amen.