Ezerçiççi 2 Giaimo 1924/Il lupo di Gubbio
| ←8. San Françescu u preddica ai ouxelli | Ezerçiççi de tradüçiun de Vitta de san Françescu d'Ascixi in purtulian 9. U lû de Gubbiu (Lüsciandru Munti) |
10. U munte Alvernia→ |
Il lupo di Gubbio
....
U l’ea ünn-a gran bestiassa ciüvüa dall’Appenìn
A gran ruvinn-a e morte di povei cuntadìn:
Lé u tiàva a tüttu; a-e bestie cuscì cumme a-i cristièn
Schivandu tütti i laççi e fandu festa a-i chèn.
Li faètu u stà che u l’ea pe-i povei abitanti
Ben pezu d’ünn-a banda de laddri e de briganti.
Ün giurnu u nostru Santu pe fàâla ün pô finìa,
U pensa de pruvâse ad aggiüstâ a partìa.
u munta dunque a Gubbiu, çittaè de datu[1] a Assisi
S’intende sensa sciatu e sensa dâ de avvisi.
Ma e gente se n’accórzan e vàn tütti d’asbrìu
A vedde côse capita, tegninduse u respìu.
« Eccu, u l’arriva aa tann-a,... u l’é davanti aa bucca!
Gesummaria! u sciorte!... meschin de lé, se o-u tucca!... »
De faèti in quellu mentre a bestia destürbâ
A te s’avventa a-u Santu cun a bucca spalancâ,
E Françescu tranquillu, cun u crucifissu in màn,
« Cucciu! — u ghe dixe, propriu cumme s’u fuise ün càn —
Te pâ a manea, birbante, de tiâ cuscì a-e gallinn-e
E fâ tra questa gente tante carneficinn-e
Ti te meitiesci a morte! M a via, se ti te penti
E ti dimandi scüza, tütti saiàn cuntenti ».
U lû, che a-i pé du Santu intantu u s’ea accucciôu,
Cun a testa a chéùxe[2] u paiva propriu ün can bastunôu.
« O-u só — u repiggia doppu — a tó malvagitaè
A l’é causâ daa famme: u nu l’é veu, cau baè?
Ebbén, se de Françescu ti aççetti a mediasiùn,
Faiému paxe in baze a questa cundisiùn:
Che tì da stu mumentu ti nu faiaè ciü mâ
Nisciün aa gente, basta pruvveddite u mangiâ ».
Faèti e aççettaè sti patti, Françescu u s’incamminn-a
E u lû u ghe cure appréùvu, paxe, cun a testa chinn-a.
Però, benché cun u Santu l’han vistu appaxentôu,[3]
Mi nu ve diô che tütti te l’àggian aspetôu.
Ma poi, pocu per votta se préùvan a sciurtî;
A ciassa e s’impe e u Santu u gh’incuminça a dî:
« Du mâ da lé, staè çerti, nu n’aviâ ciü nisciün,
A cundisiùn che vuiâtri nu me-u lasciaè zazün.
Quindi se sèi cuntenti de fâ paxe cun lé,
Duvèi prumette tütti de nu o-u mandâ inderrè,
Quandu u vegnià daa porta, dandughe da mangiâ
Quellu pittìn che baste per fâlu deslogiâ[4],
Daèghe da roba marça, daèghe du pan muffìu
Quarche gallinn-a morta, quarche buccùn stallìu
E lé u vivià cuntentu e paxe in mezu a vuì
Fin che u Segnû u nu fasse o prestu o tardi muî ».
Staèti aççettaè sti patti da-i cappi da çittaè
E due putense in guèra se sùn appaxentaè.
Allua s’é daètu sféùgu a tütta a ciarlaxia
In mezu aa generale, grandiscima allegria;
Se scorda tütti i danni, se fà de frasche a-u lû,
Se benedisce u meritu de l’ommu du Segnû;
Ma primma d’andâ via, Françescu u fà vegnî
Davanti a tütti a bestia e u se ghe mette a dî:
« Dunque restemmu inteizi: se i patti che te fàn
T’intendi de aççettâli, damme a tó sampa in màn »
U lû, ridütu propriu paxe cumme ün cagnìn,
Veddendu a màn du Santu u gh’ha posôu u sampìn.
Gh’é staètu ünn-a ciuccata[5] ch’ha faètu rimbumbâ
Tütta a çittaè de Gubbiu cumme ünn-a cannunâ.