Ms. Marston 56/De le penne che messê san Poro vi in lo inferno

Manoscrito Marston 56, 1465
De le penne che messê san Poro vi in lo inferno.
azonto maiuscole, pontezatua, tratin inte forme interrogative e diacrittichi (segondo a prononçia do XVIII sec. e e reggole do Prien do 1745; ecetto "ë" = æ, "ö" = œu);
lasciao a tirde in sciâ "n", in corscivo i atre ligatue, in apiçe e coreçioin posterioî; tra e parentexi quaddre e lettie da azonze, tra e tonde quelle da esponze;
[p. 77r modifica]
Chì se contèm le penne che messê san Poro vi in lo inferno.


Fraelli mei carissimi, o se dixe che messê san Poro apostoro fo menao per messê san Michê archangero fin a le porte de lo inferno, e vi erbori de fögo e de sorfano, li quai erbori eram tuti pin de anime peccarixe, unde archuni stavam apichë per li ögi, alchuni per la gora, alchuni per la lenga[sic] e atri per li cavelli, e atri per le brasse. E messê san Poro demandà a lo angero chi eram queste anime chi stavam in queste penne. E lo angero ge disse: "Quste[sic] sum le anime de alchuni avari e faci uzurë e sprezuroi."

E messê san Por[sic] disse a lo angero: "Quante sum le penne de lo inferno?"

E l'angero respoze: "Poro, de che me demandi-tu? Che se tute le lengoe parlassem de chì a um gram tenpo, e' non poream dî le peñe de lo inferno le quae sum aparegë a li mizeri peccoi. E persò piaschum se goarde da le peccë mortë, persochè noi semo fati[sic] a la semeganssa de messê Ihu., e lo santo batesmo e' resevemo a lo so nome, e inpersò e' semo piamai crestiani, soè tenpio de messê Ihu. Xe.".

Anchora messê san Poro vi una fornaxa con monti corroî la quâ avea VII boche: la primera era de ihasa, la segonda de neive, la tersa de fögo, la quarta de serpenti, la quinta de sangoe, la sexta de spuse, la setima de forgori e de saite. E seando monte anime in queste penne, messê san Poro demandà a l'angero chi eram quelle mizere anime. E l'angero ge disse: "Queste sum le anime de quelle mizere persone chi a lo mondo non am vossuo fâ niguna penetencia. E si ge n'è de quelli chi pianzem, e de queli chi riem e cantam, e atri ballam e demandam la morte e non la pon avei."

O carissimi, goardemose da le pene de lo inferno, che e' non dem mai avei fin, e lì g'è ogni tristessa sensa nissuna alegressa. [p. 77v modifica]Anchora messê san Poro vi um fiume monto raxo, tuto pin de anime peccarixe. E eragene alchuni dentro fin a la gora, alchuni fin a lo peto, alchuni fin a la cima de li cavelli, alchuni fin a lo lonbrissallo. E si ge n'era de quelli chi morivam de sea e non poeam avei de l'aigoa. E messê san Poro demandà a lo angero chi eram questi, e l'angero ge disse: "Questi sum quelli chi non maniffestavam ben le lor peccai a li ministri de la santa maire Zexia."

Anchora messê san Poro vi um ponte sotî a modo de um cavello, e in cavo de lo dicto ponte stava um demonio chi avea nome Belzabut, cavo de tuti li atri demonei. E per lo ponte perigorozo, e per la bocha de quello demonio, passava tute le anime peccarixe, ma le bonne ge passavam sanne e salve. E per questa via dem andâ tute le añime fin a lo di de lo zuixo. E andando messê san Poro pu avanti, ello vi um lögo tuto spinozo. Chì tegneam annime le quae eram da li demonei e da mare bisse tromentai. E l'angero disse a messê san Poro: "Queste sum le anime de quelli chi am pu ateizo a la dignitai de lo mondo e chi am monte vote reportao parolle ree e monte boxie."

E andando messê san Poro pu avanti ello vi um lögo monto schurissimo, tuto pin de anime peccarixe. E con lô g'era grande murtitude de demonei. E l'angero disse a messê san Poro: "Queste sum le annime de li mizeri peccoi chi se fam beffe de la parolla de Dee, quando ella g'era anonciâ per li ministri de la santa maire Zexia."

Anchora messê san Poro vi uno atro lögo pessimo, unde eram monte anime, e con lor era monti demonei chi tuti roeivam le osse de queste anime. E l'angero disse a messê san Poro: "Queste sum le anime de li mizeri saserdoti chi non castigavam li peccoi de le lor peccae, ma elli propij peccavam con lor e menavam breiga e dicordia inter lo pövo."

Anchora messê san Poro vi angelli maligni chi aveam are de fögo, e sum quelle are e' portavam monte anime e pöa le butavam de grandissime roche, e questo e' favam iorno e nöcte. E l'angero disse a messê san Poro: "Queste sum le anime de li monegi e de le monege e de li ermiti e atri relegioxi regullai, chi s'eram rexi[sic] in lo servixo de messê Domenendê nostro Segnor messê Ihu. Xe. e an fassao quello che aveam promisso a lo nostro Segnor Dee messê Ihu. Xe.".

Anchora messê san Poro ze pu avanti e ello vi uno atro lögo pin de homi e de femene, e monti demoñei stavam a la lor goardia. E l'angero ge disse: "Poro queste sum le anime de li mizeri homi e femene chi non am vossuo fâ alchuna limoxina a li poveri quando e' ge la demandavam per l'omor[sic] de Dee, ma eciamdee e' ge favam beffe e derixioim."

Andando messê san Poro pu avanti, ello vi uno atro lögo pin de femene vestie de fögo e de sorffano e de peixe, aconpagnai de diversse bisse e atre bestie chi le devoravam tute. E l'angero disse: "Poro queste sum le anime de quelle femene chi favam li adurterei con li parenti, e li figör che e' n'aveam e' li butavam in alchuni lögi."

Anchora messê san Poro vi uno atro lögo schurissimo pin de homi e de femene chi stavam l'um sorve l'atro a modo de porcij, e tuti se roivam l'um l'atro le soe menbre monto crudementi. E l'angero ge disse: "Poro, queste sum le anime de li facij crestiani e de le fasse crestiane, le quë non creivam che messê Ihu. Xe. fosse nao de la Vergem Maria sensa semenssa umana."

Anchora messê san Poro vi uno atro lögo pin de anime neigre, le quë aveam piaschuna um demonio sum la testa. E questi demonei tegneam um serpente chi ge roea la lenga[sic]. E l'angero ge disse: "Poro, queste sum le anime de li faci prichoi chi prichavam la parolla de Dee per goagno de monea e non sum vegnui a penetencia de questo peccao."

E andando messê san Poro pu avanti, odì um lögo pin de anime peccarixe chi pianxeam[sic] dì e nöcte, e aveam una grandissima soma de vespe chi ge cavavam li ögi dì e nöcte. E l'angero ge disse: "Poro, queste sum le anime de quelli chi non am mai vossuo zozunâ ni fâ astinencia segondo che ge comandava la santa maire Zexia."

E anchora messê san Poro vi um atro lögo pin de anime le que aveam davanti lor viande, soè pam e vin, e fam favam grandi crij e lamenti, persochè elli morivam de fame e non poeam prende de quelle viande. E l'angero ge disse: "Poro, queste sum le anime de quelli e de quelle persone chi an resevoto le limoxine e anle mangë sensa nissuna reverencia ni cognossensa de Dee. E monta fiâ e' mangavam d'avansso e avanti la lassavam goastâ cha dalla per Dee." [p. 78r modifica]E andando messê san Poro pu avanti, ello vi um posso cellao de sete celli. E l'angero ge disse: "Poro, stà chì da la longa, asochè ti possi soferî la spussa de questo posso." E lantô o s'averse questo posso con si grane[sic] poira, che messê san Poro non se poè sostegnî in pê, ma cheite in terra. E lantor l'angero lo preize per la man e menallo a la bocha de lo posso, lo quâ era profondissimo, in tanto che o non se ge poea mai trovâ lo fondo. E l'angero ge disse: "Poro, quelli chi sum zitai in questo posso, de elli non sarà mai faito memoria in lo conspeto de Dee."

E messê san Poro disse: "Chi sum questi mizeri?"

E l'angero disse: "Queste[sic] sum li mizeri patarim gazari renegoi fornichoi, li qua[sic] non crem ni aveam nissuna fe', e prendeam lo corpo de Xe. per dâ a intende a la gente che elli avesem fe', ma elli non creivam in Dee ni in li santi, ma soramenti andavam derrê a le cosse de questo mizero mondo."

E lantor messê san Poro vi una anima che menavam li demonei e monto la molestavam e dixeam: "O mizera anima non cognosseivi-tu Ihu. Nazareno, lo quâ fo misso in croxe per scampate da le penne de l'inferno?" E lo demonio menà questa anima a lo ponte perigorozo, e trem föra una carta unde era scripte le soe peccae, e ella incomenssà a piazer[sic] e a dî: "Oime tapina mie, tuto tenpo de la mea vita e' o faito a la vostra vorontae, e' vego bem che 'o me menai a le penne de lo inferno." E messê san Poro vegando questa anima andâ in danaciom, ello incomenssà a pianzer. E l'angero disse a san Poro: "Perchè pianzi-tu? Lassa pianzere[sic] a li mizeri peccoi descognossenti."

Anchora messê san Poro vi angeri chi menavam una anima a lo ponte perigorozo. Dise lo angero a san Poro: "Andemo a vei como questa anima paserà." E elli goardàm. E' trem föra una carta unde ge era scripto monte bone övere che ello avea faito, e ella incomenssà a dî: "Loao e beneito sea lo nome de messê Ihu. Xe. onipotente in seculla secullorum amen, che e' vego che don esse con la conpagnia de li istuti[sic]." E cossì questa anima passà super lo ponte sanna e salva, e li demonei incomensàm a fâ grende[sic] remô e a dî a li angeri: "Portai via questa anima, che e' non la vogamo pu vei, che la soa vegnua è a noi grande tromento!" E lantor li angeri la portàm in lo conspeto de Dee digando: "Santus, santus, santus Deus sabaot pleni sunt celli et terra gloria tuta. Ozana in necercis!"

Anchora messê san Poro vi um atro lögo pessimo pin de anime peccarixe, le quae ardeam ni una meitae con fögo de sorfano e l'atra meitae in ihassa freidissima, e cossì tute consumavam e pregavam a messê san Poro che ello pregasse a messê Ihu. Xe. per elle, asochè elle avessem quarche reffigerio per amô de la Vergem Maria e per la penna che lo so Figo portà sum la croxe per sarvâ l'umana generaciom. E lantor messê san Por[sic] vi lo cel averto, e vi messê Ihu. Xe., tuto coverto de pree precioze monto lucentissime, chi reprendeiva forte li peccoi de le peccae che elli aveam faite e non n'eram vegnui a penetencia, e eciam eram condanai fin a lo dì de lo zuixo, une[sic] piaschum averà fermo pagamento de lo bem e de lo mâ che elli averam faito e con sue[sic] reposso a le anime de prugatörio da lo sabo da l'ora de nonna fin a la prima ora de lo lunesdì.

Or pregemo lo nostro Segnô, che per la soa pietae e mizericordia ne dea gracia de la mente che semo in questo mondo possamo fâ övere e servixi che noi possamo goagnâ la santissima gloria "ad quam ille dominus nos perducat qui est benedictus in seculla secullorum" AMEN