A Diviña Comédia/Inferno/Canto VI

A Diviña Comédia de Angelico Gazzo
Inferno - Canto VI

(Stampaja da Zoentù - 1909)

[p. 23 modifica]CANTO VI.

Gragnœa granïa, gämísto, ægua de trœggio
Ciœve in to tèrço çèrcio, fra a tempèsta,
In sce-i ingurdi, che li stan a smœggio.
Ma a peña sœ a no l’é solo questa:
O î squarça e allöa o diäo Çèrbeo, bœgiándo.
Dante li o vedde Ciacco arçâ sciù a testa,
Che pòi do sò a vegnî o ghe va parlando.

Çèrcio III. 1 I gulozi e a so pen-a — 31 Ciacco o guelòn - 58 Profeta de Ciacco — Bæghe polïtiche —77 Cittæn illûstri dannæ — 94 Maggiô pen-a dòppo da resûrreçión.

1 In sèximo tornòw, ch’o m’ea svanío
Davanti a’ compascion di duî cûgnæ,
Che, da-o magon, a m’áyva bambordío,
4 Nœvi tormenti e nœvi tormentæ
Me veggo in gïo, duve sæ che me mœve,
O che me vòrte, ò che dagghe de œggæ.
7 Éccome ao tèrço çèrcio duve ûn ciœve
Gh’é, in etèrno, angusciozo, fréydo, gréyve,
Sença mollâ, sença qualitæ nœve.

[p. 24 modifica]

10 Gragnœa da lïa, e æguûçça tenta, e néyve,
Pe l’ äja incatranä, zù se revèrsa,
E spûçça a tèra che questo a reçéyve.
13 Çèrbero, bestia mostruoza e pervèrsa,
Da can, cun træ güe o báya, e a guardia o monta
Suvra a marmaggia che gh’ é li sumèrsa.
16 Rúsci o l’ ha i œggi, a barba neygra e vunta,
Ûn bûzzo largo; e o l’ ha di ungioín ae moén:
O ciöta e umbre, e o ê sguara pe zunta.
19 Ûrlâ a ê fa a tormenta comme ken :
Spesso d’ ûn lòw se fan a l’ atro skèrmo,
E pän ventoële i mízeri profén.
22 Quando n’ œggezza Çèrbero, o gran vèrmo,
E bucche o ne spalanca, e o mostrâ i denti :
O no áyva un membro chi ghe stésse fèrmo.
25 Stende e parme o mæ Düxe, a ’ sti aççimenti :
Da bratta o cœgge, e páffe ! o ghe l’ asbrïa,
A due branchæ, in ti gösci rûzzenenti.
28 Comm’ un can che abbrascòw o l’ investe e cria;
Ma, addentòw l’ òsso, o carma e vœgge ingurde,
E o ghe dá drento, e manco ciù o no çia;
31 Tæ fæte s’ en quelle trè’ ghigne lurde,
Do brûtto diavo, che tanto o l’ introña
E ánime, che vorriéyvan êse surde.
34 Passâvimo in sc’ e umbre, che sciaccoña
Li o sguaççón brûtto, e pösâvimo e ciante
In sce a sœ vanitæ, ch’ a pä persoña.
37 Êan abëlæ pe tèra tûtte quante,
Meno ûña, che skittä sciù comm’ ûn cræto
A l’ é, vedéndone passâ davante.
40 « Öh ti, che ti ë pe questo infèrno træto
Reconóscime » — a dixe — « se ti pœ !
Primma, che mi desfòw, ti ë stæto fæto ».
43 E allôa mi a lê : « O fòrte azúggio tœ,
Fòscia, o te scassa, aoa, d’ in ta mæ mente,
E diæ de no t’ avéy visto de fœ.

[p. 25 modifica]

Ma ti chi ti ë, che a peña scì dolente
Ti e condannä, kí in te questa sentiña,
Che se a no é a pezo, a pä a ciù despiaxente? »
Lê de repicco : « A to çitæ chi é piña
D’ invidia, scì, che va de surva o sacco,
Cun lê a m’ ha avûo in ta vitta pellegriña.
Lûddro, m’ hey dito, o, mêgio, in toscàn Ciacco,
Pe o víçîo dannozíscimo da güa ;
Comme ti vey, sutto a gragnœa m’ amacco.
E no ghe sun mi solo kí a’ malôa,
Che tûtti questi a’ stessa peña stan,
Pe a stessa curpa ». E kí ciù o no scigôa.
Mi ghe respondo : « Ciacco, o to dô can
Tanto o me dœ, che a lagrimâ o m’ invïa ;
Ma dimme, se ti ô sæ, duv’ arrivián
I çittæn da çittæ coscì spartía;
Se quarche giûsto gh’ é ; dï pe che stradda
Intrâ gh’ è a gran discordia che a î assía».
E a mi lê : « Dòppo ûña lunga caladda,
Vegnián ao sangue ; ma a sarvæga parte,
Cun sgrœxo, a scacciâ l’ atra in ta sciaccadda.
Pòi questa a doviä cazze, e andâ in disparte
In te træ annæ, percöse l’ ätra a monte,
Pe a fòrça d’ ûn, chi barchezza cun arte.
Pe longo tempo a tegniä ærto o fronte,
Tegnindo l’ ätra sutto grevi péyzi,
Pe ciù ch’ a bische, e in sc’ i sœ amixi a conte.
Ghe n’ è duî giûsti ; ma la no en miga intéyzi :
Sûpèrbia, Invidia e Avaríçia, ’ mïa, sun
E trè’ zimme ch’ han, là, i cœ tûtti, aççéyzi ».
Kí fin o mette ao dolorozo son :
E ghe diggo : « Vorriæ che ti m’ insegni :
Famme de tò parolle ûn maggiô don !
Faynä’ e asci o Teggia’ , stæti scì degni,
Giácomo Rûstegûççi, Arrigo e o Mósce,
E i atri ch’ han ûzòw, pe o ben, i inzëgni,

[p. 26 modifica]

82 Dimme, ûn pö, duve sun ; fámme-i conosce ;
Che ûña gran smangiaxion gh’ hò de savéy
Se sun in Çê ò kí sutto, e in te che angusce ».
85 E lê : « En fra i spíriti ciù cröi ; davvéy !
Divèrsa curpa zù a î apunde ao fundo:
Se tanto ti kiniæ, ti î porriæ vey.
88 Ma quando ti sajæ in to düçe mundo
Mençóñime, te prego, ûn pö cu i vivi :
Ciù no te diggo, e ciù no te respondo ».
91 E li storçendo i œggi, o î fa cattivi :
O m’ ammiâ pe ûn pittin, o kiña a testa
E o cazze zù cu i atri do véy privi.
94 E o Dûcca : « O no s’ adéscia ciù, tä’ o rèsta
Shiña ao gran son de l’ angélica tromba,
Quando vegniä o Segnô a’ tremenda Incesta.
97 Retroviä ognûn a sò ben trista tumba :
O repiggïä a sò carne e a sò figûra,
Quello o sentiä, che in etèrno rimbomba ».
100 Coscì passemmo pe a trista mescciûra
De umbre e do sguaççón, a passi lenti,
Parlando sempre da vitta fûtûra.
103 Unde mi diggo : « Meystro, ’ sti tormenti
Crescïán de ciù, doppo da gran sentença,
O saan minoï, ò sempre ciù mordenti ? »
106 E a mi lê: « Figgio cäo, torna a’ tò sciénça,
Ch’ a vœ che ciù che a cösa a l’ é perfètta,
Ciù a sente o ben, ma pezo ascí a dolença.
109 Pe quanto questa gente maladetta
A no agge in perfeción vea, mai, da andâ,
A sä ciù intrega doppo da Trombetta ».
112 Poi, tûtto in ziña, gïemmo quella strä’ ,
Ciù che no conto, parlando, e arrivemmo
Ao punto duve se va in deskinä’ :
115 Plûton, li, o gran nemigo, gh’ atrovemmo.